Moe

Jaren geleden hoorde ik het voor het eerst... 'Jij lijkt ook altijd zo sterk....'. Het was een collega die dat tegen me zei, toen ik nog een stapel werk op mijn bordje kreeg, en ik me in tranen afvroeg waarom men niet zag dat ik écht niet meer aan kon. Ik hoor het nog steeds, maar... ik voel me niet altijd zo sterk als ik lijk.

Veel
De afgelopen weken had ik een veelheid aan activiteiten op mijn bordje. In en om huis, werk, zorgvragende familieleden, een tuin die na de winter schreeuwt om onderhoud, etcetera. Ik merk dat het goed gaat als ik gewoon mijn gang kan gaan. Maar ik kan vaak niet gewoon mijn gang gaan en ik merk dat als het me teveel wordt, dat hetgene is wat me nekt.
Het is het moment van sondevoeding van Wim om ca. 14.00 uur dat mijn dag breekt op een moment dat ik net weer op gang ben na mijn lunch.
Het is het moment van slapen gaan wat minstens een uur later ligt dan mijn natuurlijke behoefte.
Het is het ademapparaat wat de hele nacht staat te 'stomen' en waar manlief de laatste week een soort van 'strijd' mee voert. Dit betekent dat hij me rond 4 uur wakker maakt om het apparaat af te koppelen. Soms slaap ik daarna zo weer in, vaak ook niet.

Soms verlangt Wim van me dat ik ook zijn handen, hersens, mond en voeten ben. Hij bedenkt van alles wat er zou moeten gebeuren. Sommige dingen zijn logisch en dan helpt het me dat hij er aan denkt. Andere dingen zijn voor mij helemaal niet logisch en dan vreet het me energie om te begrijpen wat hij bedoelt en om de zin van de handeling te zien. Als het in mijn ogen onzin is, of van een lage prioriteit, begint de strijd van het 'afhouden' van de actie. Naast deze al dan niet zinvolle acties, heeft hij ook nog zijn hobbies waar hij af en toe mijn hulp bij nodig heeft. Voor mij is dat extra werk, voor hem is dat noodzaak om te kunnen doen waar hij plezier in heeft.
Is dit allemaal mantelzorg?

Handelen voor twee
Vóór het herseninfarct deed Wim al die dingen gewoon zelf. Hij kookte, we deden samen de klussen in en om huis, de tuin etcetera. Ik ging om half 11 naar bed en hij schoof om 1 uur aan. Samen stonden we om 7 uur weer op voor een ontbijt met door hem vers geperste sinaasappelsap. We hadden ieder ons werk, samen deden we de tuin. Wim regelde de technische klusjes en deed graag de boodschappen. Hij bracht vaak bloemen mee. Hij houdt van bloemen....
Nu help ik hem om 12 uur naar bed en sluit het ademapparaat aan. Als een soort van 'waakhond' slaap ik er naast. Om half 8 geef ik hem de sondevoeding en medicijnen en help hem daarna met wassen en aankleden. Daarna is het tijd voor mijn ontbijt, dan is het al gauw een uur of 9. Daarna ga ik thuis aan het werk, soms moet ik weg. Als ik langer dan een uur of vier weg ben moet ik iemand regelen die de sondevoeding geeft en even de dag van Wim komt breken. De dingen die ik doe op een dag zijn een mix van 'eigen werk' en 'opdrachtjes voor Wim'. Het is een voortdurend balanceren tussen beide agenda's. Wanneer de balans teveel overslaat naar zijn kant, word ik moe. En dan komt ie weer, dat zinnetje:"Jij lijkt ook altijd zo sterk".... Wat ik inmiddels leer is het steeds beter aangeven van mijn grenzen. Dat betekent dat ik niet meer op elke 'opdracht' meteen ga lopen, maar soms ook juist wel omdat de strijd meer energie kost dan de handeling zelf. Dat betekent dat ik aangeef iets wel te willen doen, maar op een ander moment. Dat betekent dat ik aangeef sommige dingen helemaal niet te willen. Dat betekent dat ik de kwaliteit van zijn 'opdrachten' ga herwaarderen. Waar ik in sommige gevallen eerst weerstand had, kan ik nu zien dat het wel degelijk een waardevolle actie is. Dan is het opeens geen last meer maar wordt het een lust.

En nu ben ik moe omdat de balans is verstoord. Deels omdat Wim veel van me vraagt, maar ook omdat ik de waarde van zijn bedenksels nog niet helemaal kan zien. En ook omdat het de afgelopen weken erg veel waaide en ik hunker naar zonnewarmte....

Nieuwe balans
De balans zal wederkeren en de moeheid zal weer over gaan. Het bewustzijn van de onbalans helpt al de balans te herstellen. Het helpt me als ik schrijf, schilder, in de tuin werk. Het helpt me om de lammetjes in de wei te zien dartelen. Het helpt me als ik even rustig ongestoord 'mijn eigen gang kan gaan'. Het helpt me om mijn ervaringen te delen met vriendinnen in soortgelijke situaties. Het helpt me om Wim zijn liefde en dankbaarheid te kunnen ontvangen.

Morgen ben ik er weer... gesterkt!

NB. Twee dagen na dit blog vond ik de sleutel. Ik zei heel duidelijk: "Nee, ik doe het niet!" en toen ik even later terugkwam bij Wim, vertelde hij me glunderend dat hij toen maar zelf achter iemand aan had gebeld. Ik ga vaker zeggen: "Nee, doe ik niet!"