Devaluerende etiketten

Vorige week zei iemand tegen me:"Jij bent helemaal geen mantelzorger. Jij bent een mens die streeft naar autonomie en je strijdt tegen datgene wat je autonomie aantast." Ik werd er stil van. Ze had helemaal gelijk. Haar opmerking ervoer ik als een soort van bevrijding van een etiket. 

Wat een etiket doet
Ik hou niet van etiketten. Door iets te benoemen zet je het 'vast' als was het een feit. Ooit mocht ik het woord 'specialist' op mijn visitekaartje zetten, maar ik voelde me dat helemaal niet. Daarna werd het 'adviseur'. Dat voelde wel kloppend, maar toen vond mijn leidinggevende mij in een functioneringsgesprek geen échte adviseur. Ik was namelijk geen ingenieur die overal de oplossing voor wist, nee ik deed het volgens hem op mijn charme. Wat ik deed was mensen hun eigen oplossingen laten bedenken en dat was natuurlijk geen advies. Ik deed een opleiding hypnotherapie en op de eerste lesdag zei ik: "Ik word geen therapeut."
Toen ik in mezelf onderzocht waarom ik dat zo stellig zei, kwam ik er achter dat dat te maken had met mijn behoefte aan gelijkwaardigheid. Een therapeut was naar mijn idee iemand waar mensen tegenop keken of zich afhankelijk van opstelden en dat wilde ik niet. Het had ook te maken met mijn behoefte aan vrijheid. Ik wil niet ergens op worden vastgepind. Ik wil geen etiket.

Het etiket 'mantelzorger'
Toen kwam er drie jaar geleden iemand naar me toe die zei: "Nu ben jij mantelzorger." Ik wilde dat in eerste instantie helemaal niet zijn, ik had er een 'slachtoffergevoel' bij. Maar toen besloot ik me bewust wel mantelzorger te noemen om te laten zien dat je als mantelzorger geen 'slachtoffer' hoeft te zijn. Ik begon me te verzetten tegen alles waardoor ik mij als 'mantelzorger' in de positie van 'slachtoffer' gemanoevreerd voelde. Ik begon me maatschappelijk met het woord mantelzorger te identificeren. Ik kreeg er steeds meer last van. In de week voorafgaand aan de dag van de mantelzorg raakte ik in een soort identiciteitscrisis... alles lief en aardig, maar dat ging allemaal niet over mij. Ik voelde me maatschappelijk afgescheept met een plant. Een mantelzorgplant. En alle lieve mensen die daarvoor zorgen, die er hun geld mee verdienen om mantelzorgers te ondersteunen zien mij waarschijnlijk als een ondankbare hond, of als iemand die niet durft te ontvangen, of.... . Een schuldgevoel bekroop me. Ik gedroeg me niet passend bij het etiket 'mantelzorger'.

Onderscheidend
Ik denk aan andere etiketten.... patiënt, gehandicapte, arbeidsongeschikte, allochtoon, suikerzieke, oudere, zwakkere in de samenleving, adhd-er, borderliner. Kom er maar weer eens van af. Voor een arts ben je een patiënt, ook als je gezond bent. Voor iemand die kan lopen is iemand in een rolstoel een gehandicapte. Het zijn woorden die de ene mens onderscheiden van de andere en in dit geval in devaluerende zin. Mensen met zo'n etiket wijken af van 'de standaard', ze moeten geholpen worden. Ze zijn minder waard. Kun je nagaan wat zo iemand in huis moet hebben om als gelijkwaardig gezien te worden.

Autonoom zonder etiket
Mantelzorg is zorg die je als naaste onbetaald verricht. Mantelzorg is een beleidsterm om professionele zorg  te onderscheiden van zorg door een naaste. Kwa taakinhoud zegt het niets. Mantelzorgers kunnen zeer complexe zorghandelingen verrichten. Maatschappelijk gewaardeerd met een bloemetje en/of een mantelzorgcompliment. Ik begrijp nu waarom ik het etiket 'mantelzorger' niet meer op mijn voorhoofd plak. Ik laat me niet devalueren of vastpinnen.

Vanaf nu ben ik weer wat ik al was..... een vrouw die samenleeft met een gehandicapte partner en er naar streeft om daarbij zo autonoom mogelijk te zijn.


Reacties

  1. t mooiste compliment dat ik ooit heb gekregen kwam van n maatschappelijk werkster: "als ik met jou praat heb ik niet meer in de gaten dat je in een rolstoel zit, terwijl ik t eerst 'eng' vond om naar je toe te gaan"
    Van mij mag iedereen een etiket krijgen. Alleen moet wel op t etiket staan : *Mooi Mens*

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten