Wie is de baas als het over zorg gaat?

Op 2 maart bezocht ik het zorgdebat van Zorg.nu. Antoinette Herzenberg leidde een interessant gesprek met Arno Rutte VVD, Hanke Bruins Slot CDA, Pia Dijkstra D'66, Linda Voortman GroenLinks, Gerrit-Jan van Otterloo 50plus en Renske Leijten SP. Als 'deskundigen uit het veld' waren aanwezig André Rouvoet ZN  een oncoloog en psychiater.
Ik vond het interessant omdat het ergens anders over ging dan over ouderenzorg en de politici elkaar geen vliegen af stonden te vangen maar het vaak met elkaar eens waren. Dat kwam wellicht omdat er twee gemeenschappelijke vijanden bleken: de zorgverzekeraars en de farmaceutische industrie.

Rouvoet tijdens zorgdebat over macht zorgverzekeraars
Macht bij zorgverzekeraars en farmaceutische industrie
Wat opviel was dat de politici het over enkele zaken met elkaar eens zijn. De mate waarin de zorgverzekeraars nu op de stoel van de arts zitten en dat de farmaceutische industrie veel te hoge prijzen vraagt voor geneesmiddelen. Geneesmiddelen die vaak op onze universiteiten worden uitgevonden (met overheidsgeld) om dan vervolgens tegen hoge prijzen door de industrie op de markt te worden gebracht.
Het gaat dus over macht.
Vanuit het publiek werd de vraag gesteld waarom de partijen, als ze het zo met elkaar eens zijn, niet in staat zijn om de macht van de zorgverzekeraars in Nederland te breken, of... in het geval van de farmaceutische industrie: Waarom werken landen in Europa niet samen om de prijzen van de farmaceutische industrie aan te pakken?
In het antwoord op die vraag zie je hoe ingewikkeld het is om samen een vuist te maken. Er is altijd wel weer een partij die een ander belang zwaarder laat wegen dan het gemeenschappelijke belang. Sterker nog... zou het eigenlijk niet ons aller belang zijn om boven alles de mensheid te dienen?

Hoeveel is een mensenleven ons waard?
Helaas werkt het niet zo dat het gemeenschappelijke belang boven het eigen belang gaat. Toch proberen verzekeraars, farmaceutische industrie, ja eigenlijk alle partijen hun verhaal zo te brengen dat ze het allerbeste met de mensheid voor hebben. En we tuinen er vaak in omdat we ons er van afhankelijk hebben gemaakt. Dus ja, het is je eigen belang om te geloven dat het nodig is dat de beste medicijnen ontwikkeld worden, dat je de beste zorg krijgt. Dat mag ten koste gaan van...... ja, hoeveel is een mensenleven ons waard?

Als je wieg in Afrika staat is je leven al veel minder waard, dan wanneer je in Amsterdam geboren wordt. In Nederland kan de farmaceutische industrie meer aan je verdienen dan in Nigeria. In een land met een goede basisverzekering ben je als je geboren bent in een achterstandswijk voor de farmaceutische industrie in principe net zoveel waard als iemand die geboren is in Wassenaar. Maar daar is weer een andere ongelijkheid... de toegankelijkheid tot de beste zorg. Iemand die minder mondig is, de taal slecht beheerst en niet de weg weet in het bureaucratische doolhof, komt ook minder ver. Daar is tenslotte door de zorg ook minder aan te verdienen. Dus hebben sommige financiers in de zorg er belang bij om bureaucratische blokkades op te werpen en in stand te houden. Je ziet dat volop. Zou dat met een Nationaal Zorgfonds opgelost zijn? Nu ik dit zo opschrijf vrees ik van niet. Want als er iets beschikbaar is, willen we dat dat ook voor onszelf beschikbaar is. We denken daar dan recht op te hebben. De reactie daarop is dat er regels worden gemaakt om dat wat er is, zo eerlijk mogelijk te verdelen. Ik zie wederom een bureaucratisch bolwerk ontstaan om de mensheid te beschermen tegen haar eigen drang om steeds maar meer te willen.

Meer, meer, meer
En zo schrijvend dient zich voor mij ook de oplossing aan om de macht van de farmaceutische industrie en die van de zorgverzekeraars te doorbreken. Als we nu eens beginnen onze drang, om alles te willen wat mogelijk is, te beteugelen, ... meer gebruik maken van onze eigen mogelijkheden en vrede hebben met de eindigheid van het leven.
Dat is heel ingewikkeld in een samenleving waarin je geacht wordt de strijd aan te gaan tegen kanker, je alles uit de kast moet halen om nog enkele maanden langer te leven of om nog één keer op vakantie te kunnen met je familie. Een samenleving waarin je ouder moet worden dan je lijf van nature toestaat, gewoon omdat het kan. Dankzij de farmaceutische industrie die wel de opbrengsten heeft van deze extra jaren, maar die de maatschappij er voor laat betalen.

De waarde van aandacht
Mijn grootste angst is dat ik niet gewoon dood mag gaan als mijn tijd gekomen is. Dat ik me gedwongen voel om toch nog dat ene onderzoek en die behandeling te laten verrichten.... omdat men anders vindt dat ik niet mijn best doe. Ik ben bang dat ze me gaan reanimeren omdat iedereen gereanimeerd moet worden en steeds meer mensen zo'n AED koffertje hebben.
Ik wil niet hoeven vechten voor waar ik recht op zou kunnen hebben.

Ik vecht er voor een leven te kunnen leiden in vrede en vrijheid. Voor ons allemaal.
Dat begint met het respecteren van dat wat er is. Met de acceptatie dat niet alles kan wat mogelijk is.
Dan komt er ruimte om jezelf te ontdekken, je mogelijkheden, je onmogelijkheden. Kun je ook een ander zien zoals die is. Kun je elkaar helpen vanuit ieders kwaliteiten. Hoef je niet meer te vechten om te krijgen waar je recht op hebt, omdat dat niet meer is waar je voor gaat.
Dan is er aandacht.
Velen gaan voor de (onbewuste) vervulling van hun behoefte aan aandacht naar de dokter, een therapeut of een andere hulpverlener. Ze gaan naar huis met een pil. Soms helpt dat. Soms niet.
Maar aandacht van mens tot mens... daar hoef je geen dokter voor te zijn. Iedereen kan het geven... gratis. Om te beginnen aan jezelf. Dat maakt je minder afhankelijk van de farmaceutische industrie, van de bureaucratische gekte waar je doorheen moet om te krijgen waar je dacht recht op te hebben.

Laten we weer zelf de baas worden over de zorg voor onszelf en elkaar. Door te accepteren dat niet alles hoeft wat mogelijk is. Ook 120 jaar worden niet.




Reacties