Samenwerken met mantelzorgers is een rollenspel

De afgelopen weken leidde ik het gesprek in twee bijeenkomsten met personeel van een Zorggroep en we gaven onze eerste Masterclass. In alle gevallen was het thema 'Samenwerken met mantelzorgers'. Alle keren zat de zaal vol zorgprofessionals, zo leek het..... Gaandeweg bleek namelijk dat er bijna net zoveel mantelzorgers in de zaal zaten. Het waren dezelfde mensen. Mensen met verschillende rollen, afhankelijk van de situatie. Ben je als professional een ander mens dan wanneer je voor je eigen moeder zorgt? Nee, maar het voelt totaal anders... en dat is boeiend.

Dubbelrol
Ik werd geraakt door een vrouw die vertelde: "Om te voorkomen dat ik teveel vanuit mijn beroep voor mijn moeder ga zorgen, overleg ik alles eerst met mijn broer. Die vindt veel dingen waar ik me druk om maak maar onzin, en vaak heeft hij gelijk. Op deze manier kan hij ook op zijn manier voor onze moeder zorgen, en kan ik beter de dochter van mijn moeder blijven in plaats van haar verzorgster te zijn". Prachtig hoe deze vrouw met haar broer al de samenwerking zocht door haar professionele bril met hem te delen. Zo kwamen ze samen tot een zorgmodus, met inzet van ieders kwaliteiten.
Wat me ook raakte was de vrouw die als mantelzorger haar collega's aansprak op iets waar ze zich zorgen over maakte bij degene waar ze zich als mantelzorger betrokken bij voelde. Ze voelde zich door haar collega's in die rol niet serieus genomen. Ze luisterden niet naar haar in haar rol als mantelzorger. Dat deed haar veel verdriet. En weer een andere vrouw werd door haar collega's over de zorg voor haar moeder aangesproken als collega, waardoor ze zich als 'dochter van' met haar emoties en gevoelens niet gezien voelde.
Tijdens de Masterclass kwam nog nadrukkelijker naar voren hoezeer het gaat om rollen. De deelnemers waren naar de Masterclass gekomen als professional, maar tijdens de uitgebreide introductieronde kwamen er steeds meer mantelzorgers 'uit de kast'. Ze waren het nog steeds en wilden dat niet zo benoemen, ze waren het geweest en wisten nog heel goed hoe dat voelde, of ze hadden wel kortere zeer intensieve zorgperiodes meegemaakt met een naaste. Kortom... daar zaten evenveel professionals als mantelzorgers bij elkaar. Dat bracht een prachtige leersituatie. Het ene moment spraken ze als mantelzorger en het andere moment weer als zorgprofessional. Ze gingen beide kanten van de medaille beter begrijpen door er vanuit verschillende invalshoeken naar te kijken, geholpen door de gezichtspunten van de anderen. En is dat niet waar het om gaat als je het over samenwerken hebt? Je kunnen verplaatsen in het gezichtspunt van de ander om diens kwaliteiten te zien en te benutten. Je eigen kwaliteiten te gaan zien door de ogen van die ander, zodat je kunt inzetten wat bijdraagt aan de ander en achterwege laat wat de ander zelf kan of niet als waardevolle kwaliteit ziet.


Rolbewustzijn en regie
Gaat de samenwerking tussen professional en mantelzorger niet vooral over 'rolbewustzijn'? Over het besef elkaar aan te vullen waar dat nodig/gewenst is, en dat wat niet bijdraagt aan een dergelijke gelijkwaardige relatie gewoon weg te laten? En dit alles met de patiënt/cliënt als regisseur. Behalve als hij/zij die rol van regisseur (tijdelijk) heeft uitbesteed aan een ander. Vaak een mantelzorger.
Wat ik boeiend vind is dat zorgprofessionals met elkaar als team bespreken hoe een zorgsituatie bij een cliënt thuis aan te pakken. Dat dat soms tot conflict met collega's kan leiden vanwege een ander inzicht in aanpak. En.. dat men dan vergeet 'hun aanpakprobleem' met de zorgvrager en diens naasten te bespreken. Want in zo'n geval kan de oplossing nog wel eens veel simpeler zijn dan het in eerste instantie lijkt. Wie heeft uiteindelijk de regie?
Neem de mantelzorger en cliënt serieus als gesprekspartner.... dat wil je als zorgprofessional toch zelf ook als je in die rol zit?


Reacties

  1. Paul Wormer18 maart, 2014

    mooi blog! we zijn allemaal mensen, met onze rollen: professional, cliënt, mantelzorger, burger. het gaat er dus om in alle rollen ons menszijn te bewaren én op de voorgrond te plaatsen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Grace Bernardus22 maart, 2014

    Dank voor je mooie en herkenbare blog. Ik stuur het door naar de familie.@Paul zo is het.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten