Autonoom?

Vorige week gaven we een aantal gastcolleges aan 2ejaars studenten aan de Hogeschool Rotterdam. Een studente herkende in ons verhaal het belang van het versterken van de autonomie van de patiënt/cliënt en diens naasten. Ze vertelde dat ze in de opleiding leerden zich te richten op die autonomie, maar dat de praktijk in stages al weerbarstig was gebleken. "Je hebt het veel sneller even zelf gedaan, dan dat je patiënt helpt het zelf te doen". Die tijd is er gewoon niet. Ook merkte ze dat de ervaren zorgprofessionals met wie ze in hun stage moeten samenwerken, graag vasthouden aan hun eigen manier van werken. Allemaal heel begrijpelijk, maar het creëert gemakkelijk een afhankelijke cliënt en naasten, die niet meer weten wat ze eigenlijk zelf nog kunnen.


Afhankelijkheid sluipt er in
Ik heb een grote behoefte de dingen zelf te kunnen en zo min mogelijk afhankelijk te zijn van anderen, instanties of apparatuur. Een navigatiesysteem in de auto heb ik zo lang mogelijk buiten de deur gehouden, tot de invloed van manlief té groot werd. Ik oefen nog steeds om het zonder te kunnen, maar merk dat de onzekerheid in me sluipt. Was het nu wel deze weg links of toch daarginds pas? Zal ik toch voor de zekerheid maar even de navigatie aanzetten? Eerder had ik die twijfel misschien ook wel, maar ging ik toch meer op mijn gevoel af. Dat bleek slechts maar een enkele keer tot een ommetje te leiden. Dat niet meer vertrouwen op mijn eigen 'kompas' vanwege 'gehechtheid' aan zo'n navigatiesysteem... ik voel de afhankelijkheid in mijn eigen systeem sluipen en dat wil ik niet.


Je mannetje staan
Vandaag... ik zie de auto in de schuur staan. Lekke band! "Je moet die band eraf halen en even naar de buurman brengen om hem na te laten kijken", zegt manlief vanuit zijn rolstoel. Oké. Ik heb wel eens iets gehoord over slotbouten en weet dat er een krik in de achterbak ligt. Ik ga op zoek. Ik weet dat ik het kan. Niet omdat ik ooit eerder een lekke band heb gehad maar omdat ik na het behalen van mijn rijbewijs (ruim 30 jaar geleden) de auto van mijn vader mocht gebruiken als ik hem eerst liet zien dat ik een band kon verwisselen. Dus het is nu meer dan 30 jaar geleden dat ik met een krik in de weer ben geweest, maar ik heb het gevoel dat ik het kan, want toen kon ik het ook. Destijds vond ik het onzinnig dat mijn vader dat eiste, je had toch de Wegenwacht die in geval van nood zou kunnen helpen? Dat was ook zo, maar blijkbaar ging het effect van die eis van mijn vader verder. Het droeg bij aan mijn zelfvertrouwen. Aan het gevoel in 'lastige' situaties mijn mannetje wel te kunnen staan.


Zelfvertrouwen
Ondertussen leeft mijn vader al lang niet meer. Ik heb in mijn leven ondertussen verschillende situaties meegemaakt waarbij het er om spande. Telkens weer wist ik mezelf te 'redden' omdat ik 'mijn mannetje' stond. Elke situatie die ik overwon versterkte mijn vertrouwen in eigen kunnen. Het is een versterkend fenomeen. Hoe meer je aan blijkt te kunnen, hoe groter het vertrouwen in jezelf en hoe meer je weer aan kunt. Het brengt mij veel.


Wat nu als mijn vader had gezegd: "Als je een lekke fietsband hebt kom ik je wel ophalen"? Ook mijn fietsbanden moest ik namelijk zelf repareren.
Ik ben mijn vader dankbaar dat hij me leerde het zelf te kunnen. Want ik durf en kan nu veel meer aan dan hij me leerde. Omdat ik op mezelf leerde te vertrouwen. De 'aanvallen' op dat zelfvertrouwen komen nog steeds van alle kanten. Bijvoorbeeld van mensen of instanties die denken te weten wat goed voor me is. Maar ik zal ze afslaan zolang ik kan. En soms ben ik vooral zelf mijn grootste 'vijand'.
 


.